Killing Fields-Cambodja

Security prison 21, S21, was ooit een school. In 1975, nadat Pol Pot de mensen uit de stad, uit Phnom Penh, naar het platteland had verdreven, werd het een gevangenis en martelinrichting. Nu is het Tuol Sleng Museum er gevestigd.

Een bezoek aan dit museum grijpt je erg aan. Je ziet de cellen van de gevangenen, je leest de verhalen over de martelpraktijken van de Rode Khmer. De gevangenen krijgen een gezicht door de honderden foto's van mannen, vrouwen en kinderen, een nummer met een veiligheidsspeld vaak op de blote huid gespeld. Je staat op de plaats waar in 1975, toen de Vietnamezen een einde aan het regime hebben gemaakt, de dode lichamen van 14 gevangenen werden aangetroffen. In de cellen waar zij gevonden zijn, hangt een foto van hun verminkte lichaam. Er waren ook rijen met hele kleine cellen, ik denk niet groter dan één bij twee meter. Frits kon er maar nauwelijks in staan. Het was een hele warme dag tijdens ons bezoek, maar hier liep kippenvel over onze rug.

Een dag later zijn we naar de Killing Fields van Choeung Ek geweest. Dit is de plaats waar aanhangers van het oude regime van Lon Nol, intellectuelen, of mensen die er intellectueel uitzagen, bijvoorbeeld brildragers en al hun familie zijn omgebracht. Er liggen nu lege kuilen, de massagraven. Er staan oude bomen die het allemaal gezien hebben. Een boom werd gebruikt om een geluidspeaker in te hangen, om de angstkreten van de mensen te maskeren. Tegen een andere boom werden kinderen geslagen. Ter nagedachtenis aan de slachtoffers is een grote stoepa, een herdenkingsmonument, gebouwd, waarin schedels van slachtoffers een plaats hebben gekregen. Als je in de stoepa staat en je ziet de schedels, dan realiseer je je dat elke schedel een verloren mensenleven vertegenwoordigt, iemand met een man of vrouw, familie, vrienden en kinderen.

Het blijft onbegrijpelijk tot hoeveel wreedheid mensen in staat zijn. De daders zijn nooit berecht en voor veel Cambodjanen is dat een groot trauma.