Van Lhasa naar Nepal - De Friendship Highway

Onze chauffeur (links) met onze gids Sam (rechts)

Het was een roerige week. Zondag 19 oktober zijn we vertrokken voor een 6-daagse tocht van lhasa via de Mount Everest naar Kathmandu in Nepal. We hebben prachtige kloosters bekeken, indrukkendwekkende routes afgelegd op een hoogte van minimaal 4000 meter, waarbij bij het passeren van bergpassen regelmatig de 5000 meter werd overschreden. We hebben de route afgelegd met een Toyota Landcruiser, met chauffeur en gids, omdat wij in Tibet niet zelfstandig mogen reizen.

De kloosters hebben we bezocht in Gyantse en Shigatse. Bij het klooster in Gyantse, de Pelkor Chode, staat een wonderschone mandala, de Kumbum. Het is een prachtig wit bouwwerk met rijke versierselen met daarin 108 tempels en 100.000 beelden. Erg leuk om iedere keer een tempel binnen te gaan en te worden verrast door wat je daar weer aantreft.

Het Tashilumpo klooster in Shigatse vormt een heel dorp. Er zijn huizen waar monniken wonen en tempels en lange gangen die langs honderden beelden voeren. Het is zoveel, zo barok. Wat te denken van de Maitreya tempel met een bronzen boeddha van 26 meter hoog en 11 meter breed? Imposant, maar wel heel erg groot. Hiervan heb ik geen foto. Er moest een dermate hoog bedrag voor worden neergeteld dat de lol eraf ging. Ook monniken is het materialisme niet vreemd.

Het aantal monniken neemt in alle kloosters af. Tegenwoordig hebben toekomstige monniken een soort vergunning nodig en daarvoor worden ze gescreend door de Chinese overheid. Overtuigde Tibetanen voelen daar niet voor en zo lijkt het 'monnikschap' langzaam uit te sterven.

Het letterlijke hoogtepunt was de Mount Everest, het hoogste punt ter aarde, 8844 meter en 43 centimeter. Wij hebben de Mount Everest, hier Qomolango genaamd, mogen aanschouwen vanaf het Mount Everest basecamp op 5200 meter. Zo indrukwekkend, onvoorstelbaar. Een zeer spitse top, die niet eens eenzaam boven de rest van de bergen uitsteekt, want de Everest wordt in de Himalaya vergezeld door vele andere toppen van ver boven de 8000 meter.

Wat voor ons heel bijzonder was, is dat de sneeuwgrens hier zo hoog ligt. Geen sneeuwballen gooien dus, zelfs niet op 5000 meter. Bomen groeien nog op 4000 meter, in deze tijd met prachtige herftskleuren, net als thuis bij jullie.

Tot op zekere hoogte hebben we ook kennis gemaakt met de elementen. Boven de 4000 meter begon de ijle lucht ons vooral 's nachts parten te spelen. Je slaapt gewoon slechter, terwijl wij heel goede slapers zijn. Frits heeft 1 nacht vreselijke hoofdpijn gehad. Ook is het moeilijker om te ademen, vaak schakel je over op ademen door de mond, wat een keel als schuurpapier oplevert. En dan de wind bij ons bezoek aan het basecamp. Hard, ijskoud, snijdend! We werden bijna omver geblazen. Ik was oh zo blij met mijn Afrika muts en mijn dikke donsjack dat ik de hele tropen door heb meegezeuld.

Tijdens onze tocht hebben we veel kleine dorpen gezien. Deze mensen die hier leven hebben zo'n volledig ander leven dan wij. Veel armoede, slechte sanitaire voorzieningen. Kinderen langs de weg zien er vaak erg vervuild uit met vervild haar en kleding die nooit gewassen lijkt te worden. Met landbouw en het houden van schapen en geiten en ook wel yaks, wordt in het levensonderhoud voorzien. Op de meeste plaatsen in Tibet is geen of nauwelijks verwarming. Wat we wel gezien hebben, is dat de mest van dieren wordt gedroogd en als brandstof wordt gebruikt. Maar zelfs nu al, nu de winter nog niet is begonnen, dragen mensen binnen gewoon dikke jassen. Wij ook. Toen we in Gyantse gingen eten, had ik in het restaurant gewoon mijn dikke winterjack aan, het was steenkoud binnen.

Maar wat we ook hebben gezien en waar Frits met glinsterende ogen naar heeft gekeken, is hoe verse noodles, strengen pasta, werden gemaakt. De kok viel aan op een dikke streng soepel deeg. Kneden, drukken, trekken, het deeg kreeg er flink van langs. Op het laatst was het deeg zo soepel, dat hij er dunne slierten van kon trekken, die vervolgens in heerlijke bouillon verdwenen. Dit smaakte echt onvoorstelbaar goed!

Inmiddels zijn we in Kathmandu in Nepal. We zijn aan het uitpuffen, zeker ook van gisteren. We moesten op ouderwetse wijze de grens oversteken. Daarover het volgend bericht!

Lhasa - Potala en kloosters

Hoog boven Lhasa torent de Potala. Lang geleden woonde hier de Dalai Lama, maar hij mag het Potala niet meer betreden. Hij is in ballingschap in India. De Potala is een heilige plaats voor de zeer gelovige Tibetanen die soms dagenlang reizen om de tempels in de Potala en de Jokhang tempel aan het centrale plein in Lhasa te bezoeken. Het Budhisme wordt hier zeer intens beleefd. De mensen op leeftijd hebben zeer getekende gezichten met diepe groeven en rode blos. Ik vind het mooi om te zien. Het zegt mij meer dan een gefacelift hoofd, waar de kuiltjes in de wangen inmiddels achter de oren zijn verdwenen.

Dit is geen vrij land. Het is een bezet land en wij merken dat de mensen dat hier ook als zodanig ervaren. Politie en militairen zijn alom aanwezig. Militairen houden op hoeken van straten de wacht onder een parasol. Bijvoorbeeld een parasol van Budweiser bier. Een absurd gezicht. Voor ons bezoek aan Tibet hadden wij een speciale vergunning nodig, een permit, die op het station, bij bezoek van het Potala paleis, bezoeken aan kloosters elke keer weer wordt gecontroleerd. Voor de onlusten hier eerder dit jaar gebeurde dit niet.

Wij hebben de Potala, het Ganden klooster en het Sera klooster bezocht. Het is niet te vergelijken met iets wat we ook maar ooit gezien hebben. In het Ganden klooster mochten we zien hoe de gezamenlijke gebeden door de monniken werden gezongen. Dit klooster ligt op 4700 meter. We hebben daar de kora gelopen, een bedevaartsroute rond de berg waarop het klooster is gelegen. Dat moet volgens de voorschriften linksom, dus met de klok mee. Zo'n wandeling is een opgave op deze hoogte, maar we hebben het goed gered. Het is een rare gewaarwording dat je bij alledaagse dingen, zoals een stukje lopen, al gauw buiten adem bent. Tot nu toe hebben we verder gelukkig geen symptomen van hoogteziekte.

De gebeden zijn zeer belangrijk voor de Tibetanen. Deze worden onder andere op vlaggetjes geschreven die wapperen in de wind of krijgen een plaats in cylinders, klein en groot, die voortdurend worden rondgedraaid, altijd met de klok mee.

De lucht is hier tot nu toe strakblauw en van de vele uren zon wordt nuttig gebruik gemaakt. Bijvoorbeeld door water te koken door een opstelling van twee glimmende schermen die de zon zodanig weerkaatsen dat de ketel met water wordt verhit. Het duurt op deze manier ongeveer 20 minuten om het water aan de kook te brengen.

In het Sera klooster zagen we een enorme rij mensen staan wachten die allemaal de zegen wensten te krijgen van de "rode protector" (beschermer). De kleuren rood en geel, de kleuren van Budha, overheersen en geven een prachtig beeld.

Morgen vertrekken we voor een 6-daagse reis, die ons onder andere langs het Mount Everest basecamp zal leiden. Daar zullen we boven de 5200 meter slapen in een tent. Een heel avontuur vinden wij. We gaan met een jeep, met chauffeur en gids. Een gids is overigens verplicht, wij mogen hier niet zelfstandig rondreizen.

Van Xian naar Tibet

Van Beijing met de nachttrein naar Xian, waar een heel leger ons te wachten staat, het terracotta leger. Geheel in stijl hebben we overnacht in de gebouwen waar eens de soldaten van het Chinese leger bivakkeerden. Xian is beroemd vanwege het terracotta leger dat in 1974 door een boer bij het graven van een put werd ontdekt, maar de stad zelf is ook zeker een bezoek waard. De grijze stadsmuur, de grijze huizen en de grijze daken geven een bijzonder karakter aan de stad. Kleurt mooi met het overal aanwezige rood.

Op het grote station van Xian tussen een wirwar van roepende verkopers van allerlei tours naar het terracotta leger, hebben we zelf de plaatselijke bus, lijn 5 (306) gevonden. We waren de enige witneuzen. Bij elke halte riep ik: "Nu zijn we er!". Frits heeft mij 5 keer verzekerd dat we toch echt tot de eindhalte moesten wachten.

Van reizigers onderweg hadden we gehoord dat zij het terracotta leger teleurstellend vonden. Dat vind ik onbegrijpelijk. Het aanzien van de massaliteit van de "warriors" het eigen karakter van elk gezicht en postuur, de wapens die ze eens droegen en de paarden, dit alles gemaakt door 500.000 mensen, wij vonden het zeer indrukwekkend.

Van Xian zijn we naar Xining gevlogen, waar we de trein naar Lhasa in Tibet hebben genomen. Nog nooit in China hebben we ons zulke 'aliens' gevoeld als in de wachtruimte op dit station. We werden vol verbazing en onophoudelijk aangestaard. Een heel aparte ervaring.

We hadden een 'hardsleeper' coupe. Dit wil zeggen een coupe voor 6 personen. Wij hadden geluk. De coupe hoefde slechts te worden gedeeld met 2 jonge vriendelijke Chinezen die halverwege de reis hun eindbestemming hadden bereikt, en 1 illegaal zonder kaartje voor een hardsleeper, maar waarschijnlijk voor een gewone stoel, die ergens halverwege de nacht wegsneakte.

Het traject naar Lhasa is adembenemend mooi en ligt voor een groot deel ver boven de 4500 meter. Het hoogste punt is 5065m. Het Tibetaans plateau, omrand door hoge, besneeuwde bergen, rivieren die overal lijken te ontspringen. En niet te vergeten de grote kuddes met yaks.

Het was een zeer lange reis, 26 uur, maar het was het waard!

De afgelopen week is nogal intensief geweest en de hoogte van Lhasa (3600m) eist ook zijn tol, dus vandaag hebben we heeeeeel rustig aan gedaan. Dat wordt ook van alle kanten aangeraden om de acclimatisering zo soepel mogelijk te laten verlopen. Gelukkig had Marlies ons per luchtpost al een zakje extra energie gestuurd :-)

Beijing of gewoon Peking

Het Plein van de Hemelse Vrede, de Verboden Stad, het Zomerpaleis van de keizers, de Chinese muur, Bird's Nest en gewoon de lange uitgestrekte straten waar geen einde aan komt: er is zo veel te zien in deze stad.

We waren hier deels tijdens de Golden Week, de nationale feestweek. Gelukkig is het Plein van de Hemelse Vrede heel erg groot, dus het kon al de Chinese toeristen herbergen, met nog een paar witneuzen erbij, zoals wij. Enorm druk dus, soms benauwend, maar wel een belevenis op zich. Het plein is ruim met grote Stalinistische gebouwen erom heen. Ik krijg er een oostblok-gevoel van. Dit is de plaats waar in 1989 de studentenopstand was en de beroemde foto van de student-voor-de-tank is gemaakt. Van dat alles vind je hier niets terug. Mao is nadrukkelijk aanwezig, die student niet.

In het verlengde van dit plein, ligt de pracht en praal uit een heel andere tijd. De Verboden Stad van de keizers, adembenemend door de prachtige gebouwen en de mooie pleinen. Naast de grootsheid, moet je hier oog voor detail hebben. Er zijn overal fijne schilderingen en tekeningen. Restauratie heeft hier naar mijn smaak niet altijd goed uitgewerkt. De Chinezen hebben een ander idee van herstel dan wij. In plaats van het oude zoveel mogelijk te behouden en te herstellen, wordt het oude gesloopt en vervangen door iets geheel nieuws, wat lijkt op hoe het vroeger zou moeten zijn geweest. De zachte fresco-achtige tinten van de schilderingen zijn vaak vervangen door de harde kleuren van het Chinees-Indisch restaurant zoals we dat in Nederland ook kennen. In het Zomerpaleis vonden we wel nog een prachtige lange overdekte galerij, met meer dan 10.000 prachtige tekeningen, gelukkig nog met de verfijning en details van vroeger. Deze zomer residentie van de keizers ligt aan een prachtig meer. Was vast fijn toeven daar.

Dan het nieuwe Beijing! Wij kennen de verhalen van Annemieke's bezoek van 14 jaar geleden. Een ding is zeker: alles is nu anders. Bijvoorbeeld bij de bank. Wij moesten via de bank een bedrag overmaken naar een Tibetaanse reisoperator. Dit begon met een keurige ontvangst bij de bank en hulp in het Engels bij invullen van het overschrijvingsformulier. Wij kregen een nummertje voor het loket, oproep in het Engels om bij het loket te komen, het meisje achter het loket sprak Engels. Ongelooflijk! En dit alles met Zwanenmeer achtergrond muziek (of muzak)! En verder: de putten stinken nog wel, maar de straten zijn brandschoon. Er wordt wat afgeveegd hier, daar kunnen we in Nederland een voorbeeld aan nemen. Als je in Nederland met plassen, moet je een restaurant in, hier zijn overal openbare toiletten, die in het algemeen best schoon zijn. Er zijn zelfs star-ratings voor!

Bij het nieuwe Beijing horen ook de Olympische Spelen 2008. We zijn op weg gegaan naar het Bird's Nest, maar kwamen niet verder dan het Heras-hek, of kloon daarvan, dat het hele terrein afschermt. Men is bezig alle barakken et cetera af te breken en het terrein was niet toegankelijk. Wat een pech.

Op de fiets door Beijing is ook een hele belevenis. De Beijingnezen vonden het een rare gewaarwording ons op de fiets aan te treffen in het drukke verkeer. Maar wij Hollanders zijn wel wat gewend op de fiets! Fiets was alleen niet aan ons gewend, want made in China, de ketting rolde er drie keer af tot hij brak... Het laatste stuk dus steppend door Beijing. Op de fiets op zoek geweest naar een medische post, want Frits heeft vocht in zijn elleboog. We hebben ons rotgezocht, maar uiteindelijk SOS International gevonden met een keurige Engels sprekende arts. Frits heeft medicijnen gekregen en het vocht in zijn elleboog wordt voor de zekerheid onderzocht.

Gisteren de Chinese muur! Het was daar heerlijk rustig, onze eerste 'rustige' ervaring in dit land. Geen stralend weer, maar heel zacht, gedempt herfstweer, een beetje mistig. Was wel heel sfeervol, maar het uitzicht was beperkt, wat jammer was. Geweldig om zelf op de muur te lopen, er komt geen einde aan, hij verdwijnt aan de horizon.

Vanavond gaan we met de nachttrein naar Xian, beroemd vanwege het terracotta leger. Op maandag reizen we met de trein naar Lhasa in Tibet.